Page 14 - BİOMEDYA GAZETESI 9 BASKI_02
P. 14

14



                                         GEN DÜZENLEME                                                   FBI’IN 2


                                         TEKNOLOJISI                                                     SAAT SÜREN



                                         KANSERIN KOMUTA                                                 TESTINI
                                                                                                         YARIM SAATE
                                         MERKEZINI HEDEF                                                 INDIREN



                                         ALMAYI BAŞARDI!                                                 TÜRK BILIM


                                                                                                         INSANI:

                                          CRISPR gen düzenleme tekniği,   yaklaşımımız ise komuta merkezini
                                          doktorların en inatçı hastalıkları   hedeflemekte, bu nedenle düşman
                                          tedavi etmesine yardımcı olması için   askerlerinin savaş alanında yeniden   HÜSEYIN
                                          potansiyelini çoktan göstermeye   dönmesi için bir şansı yok" diye
                                          başladı. Bilim insanları bunu, kanserli   açıklıyor Luo.       ONAY
                                          tümörlerin komuta merkezini hedef
                                          almak için kullanıp, kanserli hücrelerin   Bir kere değiştirilmiş, CRISPR ile
                                          büyümelerini durdurarak farelerde   düzenlenen kanser öldürücü genler,
                                          hayatta kalma oranlarını artırmayı   insan prostat ve karaciğer kanseri   Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç.
                                          başardı.                                                       Dr. Hüseyin Onay, FBI’ın 2 saat süren
                                                                         hücrelerini taşıyan farelere enjekte
                                          Bu yeni çalışmada, CRISPR      edildi. Tümör boyutu %30'a kadar   DNA’ya dayalı kişi tanımlama testini
                                                                                                         34 dakikaya indirdi.
                                          direkt olarak anormal proteinlerin   küçüldü, ikincil büyüme kaydedilmedi
                                          oluşmasına sebep olan, iki gen   ve tüm fareler sekiz haftalık testin   İzmir Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
                                          birleşerek hibrit oluşturduklarında   sonuna kadar hayatta kaldı. Buna   Hastanesi Tıbbi Genetik Anabilim
                                          oluşan füzyon genleri hedef aldı.   karşılık, tedavi almayan kontrol   Dalı’nda öğretim üyesi olarak görev
                                          Oluşturdukları anormal proteinler,   grubundaki farelerde, kanser tümörleri
                                          genellikle kansere yol açar veya   boyutunda 40 kat artış gözlemlendi,   yapan Doç. Dr. Hüseyin Onay, bir
                                          kanserli hücrenin büyümesine   metastaz veya kanser yayılımı arttı   süredir üniversitedeki teknoloji
                                          yardımcı olur.                 ve tüm hayvanlar çalışma bitmeden   merkezinde kurduğu şirketle birlikte
                                                                         öldü. Daha da iyisi, füzyon genleri   DNA hakkında önemli gelişmelere
                                          Bu füzyon genleri aynı zamanda,   yalnızca kanserli hücrelerde ortaya   yol açabilecek genetik testler
                                          Pittsburgh Üniversitesinden    çıktığı için sağlıklı hücreler bu   gerçekleştiriyor.
                                          araştırmacılar tarafından izi sürülüp   durumdan etkilenmez. Bu yeni teknik,
                                          değiştirilebilmiş benzersiz bir   vücudun sağlıklı kısımlarında çok   Yaklaşık 1.5 yıl önce kurduğu
                                          DNA parmak izine sahipler. Özel   sayıda istenmeyen yan etki yapan   şirketinde yaptığı çalışmalar
                                          olarak tasarlanmış virüsler füzyon   kemoterapiye kıyasla büyük bir avantaj   esnasında tam anlamıyla doğru
                                          genlerini, kanser öldürücü olanlarla   sağlayacaktır.          sonuç veren DNA temelli kişi tanıma
                                          değiştirmekte kullanıldı.                                      kiti geliştiren Doç. Dr. Hüseyin Onay,
                                          Araştırma lideri Jian-Hua Luo, "Gen                            kişi tanıma testlerinin süresini çok
                                          düzenleme ilk kez özel olarak kanser   Füzyon genleriyle mücadele etmek   daha hızlandıracak bir test geliştirdi.
                                          füzyon genlerini hedef almak için   kanseri tamamen öldürmedi, ancak   Belirtilene göre Onay’ın geliştirdiği
                                          kullanılıyor. Gerçekten heyecan verici   geliştirilen işlem geleceğe dair   bu testte tükürükte serbest halde
                 Son zamanlarda,          çünkü kanser tedavisinde yeni bir   umut vaat ediyor. Bunun farelerde   bulunan DNA örnekleri inceleniyor ve
                                                                         olduğu gibi insanlarda da işe yarayıp
                 genetik biliminde        yaklaşım olabilecek tekniğin temelini   yaramayacağını görmek için daha   böylelikle DNA’nın hücrelerden izole
                                          oluşturuyor." diyor.
                                                                                                         edilmesine ihtiyaç duyulmadan test
             genom düzenlemeyi                                           fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmakta.   hızlı bir şekilde tamamlanıyor.
                           oldukça        CRISPR, bilim insanlarına sorunları   Ancak bunlar farelere insandan
                                          düzeltmek veya iyileştirmek için
                                                                         taşınmış kanser hücreleri olduğu için,
               kolaylaştıracak bir        DNA'yı hücrelerde etkili bir şekilde   yapılan çalışma şimdiye kadar yapılan   DNA’dan kişi tanıma testiyle
                                                                                                         ilgili açıklamalar yapan Onay bu
                   teknik, adından        kesip yapıştırma imkanı sunuyor.   sıradan bir fare çalışmasından çok   testin laboratuvar ortamında 6
                      oldukça söz         Zaten CRISPR bazı kanser türleri ile   daha umut verici.       saatte yapılabildiğini, FBI’ın ise
                                          mücadelede bağışıklık hücrelerini
                 ettiriyor: CRISPR        arttırmak için çoktan kullanıldı   Araştırmacılar Nature'da "Burada   testi 2 saatte gerçekleştirdiğini
                                                                                                         ve geliştirdiği yöntemle birlikte
              (Clustered regularly        bile. Bu durumda, araştırmacılar   açıklanan genom yaklaşımı, prensipte   testin yapıldığı sürenin sadece
                                          hastalığın üstesinden gelmek için
                interspaced short         yeni bir yol göstererek, bu büyümenin   füzyon genleri taşıyan insan   30 dakikaya indirildiğini belirtiyor.
            palindromic repeats).         nedenlerinden birine odaklandı.   kanserlerinin çoğuna uygulanabilir"   Öte yandan Onay’ın geliştirdiği bu
                                                                         diye yazdı.
                                                                                                         test kesin olarak doğruluğu vaat
                     Yani, "Düzenli       Daha önce aynı ekip tarafından                                 ettiği için testin kolaylıkla pasaport
                                          prostat, karaciğer, akciğerler ve
             aralıklarla bölünmüş         yumurtalıklarda belirli saldırgan kanser   Bu araştırma, Nature Biotechnology'de   kontrollerinde, kozmik odalara
               palindromik tekrar         türlerinde bulunduğu tespit edilen ve   yayınlandı.            girişlerde ya da kişisel kasalara
                                                                                                         ulaşılabilmesi için kullanabileceği de
              kümeleri".  Ama biz         MAN2A1-FER olarak adlandırılan bir   Çeviri: Berfin Dağ        belirtilmiş.
                                          füzyon geni hedeflendi.
                 kısaltarak devam                                        Kaynak: rasyonalist
                   edelim en iyisi.       "Diğer kanser tedavileri türleri                               Kaynak: webtekno.com
                                          piyade askerlerini hedef alıyor, bizim
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19