Page 15 - BİOMEDYA GAZETESI 9 BASKI_02
P. 15
www.biomedya.com
EVRENDE KARBON TEMELLI HAYAT
NEDEN YAYGIN?
Karbon’dan oluştuk, oksijen soluyoruz ve su içiyoruz. Ancak yapı taşlarımız olan atomlar ve bize hayat veren
oksijen atomları Big Bang (Büyük Patlama) ile oluşmadılar.
Hepsi eski, kısa ömürlü ancak devasa patlamadan beri sadece hidrojen, Gördüğümüz tüm yıldızlar, bizden potansiyeli ve bizim yapı taşlarımızın
Nesil-III (Population-III) yıldızların helyum ve lityum içeren evrene ilk kez milyarlarca yıl sonrası için yaşam sıradanlığı hakkında bir perspektif
kalplerinde füzyon ile dövüldü. oksijen ve karbon atomları saçıldı. tohumları ekecekler. kazandırmaya çalıştık. Yıldızları
Güneşimizden yüzlerce kat daha Günümüzde evrende en çok bulunan görebildiğiniz bir gece gökyüzüne
büyük olduğu düşünülen bu yıldızlar elementler sıralamasında hidrojen ve Dünyamızda yaşamın karbon bazlı bakın ve düşünün, sizi siz yapan her
yaklaşık bir kaç milyon yıllık ömürlerini helyumdan sonra oksijen ve karbonun oluşu şans değildir, başka hiçbir şeyin aynısı o yıldızlarda ve onların
tamamlayarak birer süpernova gelmesi de bu yüzdendir. Bu iki atom, karbon ile oluşabilecek yörüngelerinde dönen yüzlerce,
görkemi ile patladılar ve böylece atomun üretimi ilk yıldızların doğumu organik bileşenler miktarının yanına binlerce, hatta sayısız dünyalarda
evrene bizim yapı taşlarımızı saçıldı. ile başlamıştır, bir anlamda sizi siz yaklaşamaz bu sebeple evrende da mevcut. Belki de onlardan birinde
Bugün uzay-zamanda uzaklara/ yapan bütün atomlar neredeyse keşfetmeyi beklediğimiz canlı türlerinin bir şey ya da biri, başını gökyüzüne
geçmişe bakarak evrenin ilk milyon evrenle yaşıt olabilirler. de çoğunun karbon bazlı olmasını kaldırıp aynı şeyi merak ediyordur.
yıllarını inceleyip bu ilk yıldızları beklemekteyiz. Yani, umarız…
görmeye çalışıyoruz. Kolay değil Çevrenizde gördüğünüz her
evrende 12-13 milyar yıl geçmişe yaşam kırıntısı, karbon ve oksijenle Elbette orada bir yerde karbon yerine Kaynak: http://www.kozmikanafor.com/karbon-
bakıp, galaksilerin bile soluk benekler şekillenmiştir. Nasıl ki yıldızların temel silikon yada sülfür temelli ve su temelli-hayat-yaygin/
olduğu yerlerde bu ilk yıldızları yapı taşı helyum ve hidrojen ise, yerine amonyak, metan ya da başka Yazar: Berkan Alptekin
bulmaya çalışmak. hayatın yapı taşı da bu iki elementtir. hidrokarbonlar kullanan canlılar vardır. Kaynakça:
Evrenin genelinde olduğu gibi Güneş Ancak bu karbon bolluğunda bu http://map.gsfc.nasa.gov/universe/uni_life.html
Yaşam kaynağımız su, bizler ve deniz Sistemi’mizde de bu miktar dağılımı canlıların yüzdesi çok daha azolacaktır. http://www.solstation.com/x-objects/first.htm
yıldızları… Hepimiz yıldızların içinde benzerdir, oksijen ve karbon üçüncü ve Bu yüzden bize ya da en azından http://rallen.berkeley.edu/teaching/F04_GEO302_
dövüldük, onlarla birlikte oluştuk. dördüncü sıradadır. Güneş sisteminin Dünya’da tanıdığımız diğer canlılara PhysChemEarth/Lectures/Lec5.pdf
Her birimiz, gördüğümüz her şey oluşumu sırasında gezegenler farklı benzer canlılar arıyoruz, en çok
geçmişteki yıldızlardan bir parça miktarda element kompozisyonu ile onlardan bulma ihtimalimiz olduğunu
taşıyor. oluşmuş olsa da oksijen ve karbon biliyoruz.
miktarının yüksekliği dünyamızı
Bu ilk yıldızların ölümü ile büyük yaşanır kılmıştır. Bu kısa yazımız ile size evrenin
