Paleontoloji
Arjantin'de Yeni Dinozor Keşfi: Evrim Teorisi Değişiyor
Araştırma ajansı tarafından yapılan duyuruya göre, "Huayracursor jaguensis" adı verilen bu yeni tür, yaklaşık 230 ila 225 milyon yıl önce, Triyas döneminin sonlarında yaşadı. Bu dönem, gezegenimizde ilk dinozorların ve memeli atalarının ortaya çıkmaya başladığı kritik bir zaman dilimi.
Olağanüstü Derecede Eksiksiz Bir Fosil
Keşfi bu kadar önemli kılan şeylerden biri, fosilin durumu. Araştırmacılar; kafatası, tam bir omurga ve neredeyse bütünüyle sağlam ön ve arka uzuvları içeren, dikkat çekici derecede eksiksiz bir iskeletle karşılaştı. Huayracursor, daha sonraları Brontosaurus ve Patagotitan gibi 70 tonu aşabilen devlere evrilecek olan otçul "Sauropodomorpha" soy ağacının erken bir üyesi. Ancak bu atanın boyutları, torunlarına kıyasla oldukça mütevazıydı: Yetişkin bir Huayracursor'un yaklaşık 2 metre uzunluğunda ve 18 kilogram ağırlığında olduğu tahmin ediliyor.
Yerleşik Teoriyi Yıkan Kanıt
Bu keşfin bilimsel etkisi ise boyutundan çok daha büyük. Şimdiye kadar kabul gören teori, bu devlerin atalarının (sauropodomorflar) hepsinin küçük, kısa boyunlu olduğu ve devasa boyutlara ulaşmanın milyonlarca yıl süren yavaş, kademeli bir evrimsel süreçle gerçekleştiği yönündeydi.
Huayracursor jaguensis ise bu kalıbı tamamen bozuyor.
Araştırmacılar, bu türün, kendi döneminde yaşayan diğer sauropodomorflardan (genellikle 1 metre civarındaydılar) zaten daha büyük olduğunu belirtiyor. Daha da önemlisi, Huayracursor'un boyun omurları, sauropodların imzası olan "uzun boyun" özelliğinin ilk denemelerini, yani "başlangıç düzeyinde bir uzama" sergiliyor. Nature dergisinde yayımlanan makaleye göre bu durum, artan vücut kütlesi ve boyun uzaması gibi temel özelliklerin, evrimsel tarihin çok daha başından itibaren mevcut olduğunu kanıtlıyor. Yani devasa boyuta giden evrimsel denemeler, küçük akrabalarıyla eş zamanlı olarak başlamıştı. Arjantin'in La Rioja eyaletindeki Quebrada Santo Domingo sahasında bulunan bu fosil, Triyas dönemindeki yaşamı anlamak için kilit bir pencere açıyor.
Kaynak: Hechenleitner, E.M., Martinelli, A.G., Rocher, S. et al. (2025). A long-necked early dinosaur from a newly discovered Upper Triassic basin in the Andes. Nature.
