Zooloji
Tarantulalar Bacak Kaybına Karşı Koşu Stillerini Değiştiriyor!
Örümcekler için bir ya da iki bacak kaybetmek her zaman büyük bir sorun değildir. Sekiz bacaklarından biri bir çatlağa sıkışırsa ya da deri değiştirme (tırlama) sırasında problem yaşanırsa, bu eklemin hemen üzerinden bacağı kesebilirler. Genç olduklarında ise bu bacak yaklaşık bir ay içinde yeniden uzar.
Peki ya bir örümcek iki ya da daha fazla bacağını kaybederse? Sekiz yerine altı bacakla yaşamayı ve koşmayı yeniden öğrenir mi? Philadelphia’daki Temple Üniversitesi’nden yapılan yeni bir araştırma, Guatemala kaplan tarantulası (Davus pentaloris) örümcek yavruları üzerinde yaptığı çalışmada bunun tam olarak böyle olmadığını gösterdi. Tarantulalar, farklı yürüyüş stillerini harmanlayarak kaybettikleri bacakların etkisini telafi ediyor ve hatta kayıplarına rağmen öncekine benzer hızda hareket edebiliyorlar. Bu bulgular 17 Haziran 2025’te Journal of Experimental Biology dergisinde yayınlandı.
Araştırmada biyologlar Tonia Hsieh, Brooke Quinn ve Sarah Xi, bazı örümcek yavrularının sağ ön ve sol arka bacaklarını kartona yapıştırdı. Yavrular bacaklarını bıraktığında, araştırmacılar yukarıdan çekim yaparak hareketlerini detaylı şekilde kayıt altına aldı.
Daha sonra tarantulalara bacaklarının yeniden uzaması için zaman verildi. Sekiz bacaklarıyla koşarken tekrar çekimler yapıldı, ardından ikinci kez bacaklarını bırakmaları sağlandı ve hareketleri tekrar filme alındı. Araştırma sırasında 43.000’den fazla kare ve 800’den fazla adım kaydedildi. Görüntülerin analizinde fizikçiler Suzanne Amador Kane, Kris Wu ve matematikçi Michael Ochs da görev aldı.
Araştırma ekibi, bacaklarını kaybettikten hemen sonra tarantulaların önceki hızlarına yakın şekilde koşabildiklerini gördü. İkinci bacak kesilmesinden sonra da hareket yeteneklerini hızlıca geri kazandılar. Gözlemlenen temel farklar ise bacaklarını daha geniş açmaları, vücutlarını biraz yana çevirmeleri ve daha fazla zikzak çizerek hareket etmeleri oldu.
Sekiz bacaklı tarantulalar, genellikle aynı anda dört ayak yere temas ederken (bir yanda birinci ve üçüncü, diğer yanda ikinci ve dördüncü bacak), teorik olarak altı bacaklı tarantulaların ya dört ve iki ayak arasında gidip gelmesi (topallama gibi), ya da karıncalar gibi üç ayakla dönüşümlü koşması beklenirdi.
Ancak pratikte tarantulalar bu kurallara nadiren uydu. Sekiz bacaklılar bazen bir bacağı yere fazla basarken diğer dört bacak hareket etti, ya da dördüncü bacağı erken kaldırıp sadece üç ayak yere temas etti.
İki bacağını kaybeden tarantulalar ise topallama ve karınca koşusu arasında rastgele gidip gelerek hızlarını korudular. Özellikle arka bacaklarını tercih ettiler. Bu bacaklar itici güç sağlar ve altı bacakla hareket ederken yere daha uzun süre temas eder.
Araştırma ekibine göre bu durum, tarantulaların bacaklarını kaybettikten sonra sadece yeniden koşmayı öğrenmekle kalmadığını, aynı zamanda topallama ile karınca benzeri koşu arasında geçiş yaparak hareket kabiliyetlerini sürdürdüğünü gösteriyor.
